Edukacja w przedszkolu w dzisiejszych czasach stała się wartością autonomiczną.
Wiek przedszkolny jest szczególny okres dla wszechstronnego rozwoju dziecka, a zwłaszcza dla rozwoju podstawowych funkcji psychicznych, cech motorycznych, a także kształtowania się systemu wartości, które są wyznacznikiem jego zachowania w życiu społecznym.
Jednym z najważniejszych czynników stymulujących rozwój dziecka i jego sprawność fizyczną jest ruch, dlatego w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym stosowane powinny być bardzo różnorodne metody pracy, w tym te opierające się na aktywności fizycznej.
Jedną z takich metod, które posiadają szerokie możliwości zastosowania w przedszkolu jest Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Metoda ta uaktywnia język ciała i zaspokaja potrzebę ruchu, a jej wykorzystywanie w pracy z dziećmi przedszkolnymi stwarza okazję do włączenia ich rodziców, co sprawia wszystkim dużo radości i z doświadczenia wiem, że wprowadza elementy zaskoczenia podczas uczestnictwa we wspólnych zajęciach.
Weronika Sherborne w latach 60-tych wypracowała system ćwiczeń, mający zastosowanie we wspomaganiu prawidłowego rozwoju dzieci oraz korygowaniu jego zaburzeń. Metoda Ruchu Rozwijającego wywodzi się ze szkoły Rudolfa Labana oraz własnych doświadczeń w nauczaniu i obserwowaniu ludzkiego ruchu W. Sherborne. Podstawowymi założeniami tej metody jest rozwijanie przez ruch, zarówno świadomości własnego ciała, świadomości przestrzeni i działania w niej, usprawniania ruchowego, a także dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.
Autorka metody uważała, że „(…) doświadczanie ruchu jest sprawą fundamentalną dla rozwoju wszystkich dzieci, jednak szczególnie istotne jest to dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, które często mają trudności w relacji ze swoim własnym ciałem, jak również z innymi osobami”. Doszła ona do wniosku, że wszystkie dzieci mają dwie podstawowe potrzeby: potrzebują czuć się we własnym ciele jak w domu i potrafić nawiązywać relacje. W związku z tym ćwiczenia są oparte ma naturalnych potrzebach dziecka, które zaspakajane są w kontakcie z dorosłymi podczas tzw. „baraszkowania”.
Jako nauczyciel wychowania przedszkolnego chciałabym zwrócić uwagę nauczycieli na szerokie spektrum możliwości wykorzystania tej metody, zwłaszcza na etapie edukacji przedszkolnej i niewymierne korzyści, jakie niesie ze sobą jej stosowanie ze względu na terapeutyczne właściwości ruchu, zarówno dla dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców i nauczycieli. Z własnego doświadczenia i spostrzeżeń wiem, że wykorzystywanie Ruchu Rozwijającego w codziennej pracy z małymi dziećmi wpływa znacząco na ich wszechstronny rozwój, dlatego zachęcam do zapoznania się z tą metodą, odbycia odpowiedniego szkolenia i wykorzystywania w przedszkolu.
Za pomocą ruchu, który jest naszą podstawową aktywnością ma wpływ na wszystkie sfer rozwojowe – poznawczą, motoryczną, a w głównej mierze na społeczną i emocjonalną. Sprawia, że dzieci stają się bardziej wrażliwe na potrzeby i możliwości drugiego człowieka, wykazują większą umiejętność współpracy i współdziałania oraz opiekuńczość.
Dzieci podczas udziału w ćwiczeniach metodą Weroniki Sherborne mają stworzoną okazję do poznania własnego ciała i uczą się jego kontrolowania, usprawniania motoryki, poczucia swojej siły, sprawności ruchowej. Oddziaływanie tej metody harmonizuje rozwój psychoruchowy i umożliwia wyrównywanie różnorodnych deficytów rozwojowych.
Ponadto podczas ćwiczeń ruchowych dziecko może poznać przestrzeń, w której się znajduje, przestaje być ona dla niego groźna, czuje się w niej bezpieczniej, staje się bardziej aktywne, przejawia większą inicjatywę, może być twórcze. Dzieci zaczynają mieć zaufanie do siebie, ale też zyskują poczucie bezpieczeństwa.
Metoda Ruchu Rozwijającego stanowi indywidualny i dość uniwersalny system wspierania rozwoju dziecka, a sposoby jej wykorzystania zależą jedynie od pomysłów i kreatywności nauczyciela. W grupach przedszkolnych może być:
- wpleciona w program adaptacji dzieci nowoprzyjętych do przedszkola i stosowana jako oddziaływanie o charakterze terapeutycznym, mające na celu ułatwienie procesu adaptacyjnego;
- stosowana jak wstępny etap do zajęć o charakterze terapeutycznym (np. zajęć logopedycznych, zajęć z psychologiem, zajęć psychoterapeutycznych z dzieckiem wykazującym agresję czy znerwicowanym) albo jako ich część (np. podczas zajęć terapii pedagogicznej);
- włączona do zabaw ukierunkowanych na nawiązywanie kontaktów, rozwijanie relacji interpersonalnych czy też kształtowania umiejętności współdziałania w parach, w małych i dużych grupach;
- łączona z zabawami z chustą animacyjną, które są atrakcyjne i angażują emocjonalnie dzieci w każdym wieku;
- wykorzystana podczas organizacji imprez okolicznościowych (np. Dzień Matki);
- wykorzystana podczas organizowanych zajęć relaksacyjnych czy warsztatów dla rodziców dzieci przedszkolnych, co pozwoli na zbudowanie w grupie atmosfery wzajemnego zaufania, poczucia bezpieczeństwa i relaksu.
Dla nauczyciela wychowania przedszkolnego, metoda ta może posłużyć jako bardzo istotne narzędzie, mogące służyć mu w bardzo różnych obszarach jego pracy dydaktyczno- opiekuńczo – wychowawczej. Może pełnić ona funkcję diagnostyczną i ułatwić znacznie diagnozę dziecka wielu aspektach jego funkcjonowania, a także funkcje integrującą – pozwala na nawiązanie pozytywnych relacji i dobrej współpracy z dziećmi i ich rodzicami.
Korzyści, jakie wynikają ze stosowania Metody Ruchu Rozwijającego w przedszkolu jest wiele i są one różnorodne w zależności od pomysłu jej wykorzystania. Jeśli chodzi o dzieci, to wspomaga ona ich rozwój, zaspokaja podstawowe potrzeby, wyrównuje opóźnienia w sferach emocjonalnej i społecznej, uczy współdziałania i pozytywnego wykorzystania nagromadzonej energii i wykorzystania siły, uczy koncentrowania się na wykonywanym zadaniu, uczy świadomości własnego ciała i kontrolowania go, wyzwala radość, śmiech.
Wśród korzyści ze stosowania tej metody przemawiające za udziałem osób dorosłych – rodziców dzieci przedszkolnych np. podczas specjalnie zorganizowanych zajęć czy imprez okolicznościowych są: stworzenie szansy na lepszy kontakt i pogłębienie więzi z dzieckiem, nauka pozostawania ze sobą w bliskim kontakcie, zmniejszenie napięcia w kontaktach miedzy innymi rodzicami, wyzwolenie bardziej spontanicznych zachowań, większej otwartości i zmniejszenie napięcia w kontaktach między innymi rodzicami, a co za tym idzie większa aktywność i zaangażowanie rodziców na zajęciach. Ponadto uczy rodziców lepiej rozumieć swoje dzieci i znajdować czas na zabawę z nimi, pozwala poznać dziecko i jego potrzeby, integruje z innymi osobami, stwarza możliwość pracy i współdziałania w małej grupie, pozwala przeżywać pozytywne emocje i przyjemne doznania podczas radosnej zabawy, daje rodzicom możliwość relaksacji dziecka w prosty sposób.
Metoda ta stworzona została w oparciu wczesnodziecięce zabawy rodziców z dziećmi, dlatego urzeka prostotą, naturalnością i możliwościami jakie stwarza, zarówno mnie, ale też i rodziców, którzy brali udział w zajęciach. W dzisiejszych czasach, gdy wszyscy jesteśmy zabiegani, mamy wieczny deficyt czasu poznanie Metody Ruchu Rozwijającego i wykorzystywanie jej w domu stwarza okazję na świetną zabawę z dzieckiem, poznanie jego potrzeb czy też trudności – za pomocą zwykłego „baraszkowania” na podłodze.
W kolejnym artykule znajdą Państwo opis procesu organizacji zajęć Metodą Ruchu Rozwijającego i przykładowe ćwiczenia, które nauczyciel nawet bez odbytego szkolenia może wykorzystać w pracy z grupą, a każdy rodzic – ze swoim dzieckiem w domu.
